Cloddiad Tai Llyn yn tynnu tua'r terfyn

Ar ôl i’r haf gael ei dorri ar draws yn gyson gan dywydd gwlyb , mae'r cloddio archeolegol yn Tai Llyn bron wedi'i gwblhau .

Rhifau 2 a 13 gloddiwyd ac mae adroddiad cloddio rhagarweiniol yn ymddangos ar dudalen Tai Llyn ar y wefan hon.

Mae'r Tîm Cloddio, dan arweiniad Bill a Mary Jones, yn cynnwys aelodau o Brosiect Cofio Cwmorthin a Chymdeithas Archaeoleg Bro Ffestiniog . Cymerodd dros ugain diwrnod o cloddio i'w gwblhau - yn cynnwys cloddio y ffryntiad cyflawn o Rhifau 1 i 5.

Yn yr haf nesaf hoffwn gloddio un toiled tu ol i’r rhesdai cyntaf – y rhai o gerrig mynydd ac hwyrach hefyd darganfod y fynnon lle gaiff y trigoliol eu dwr..

Bydd gwirfoddolwyr cryf yn cael eu hangen i helpu gyda hyn gan fod blociau carreg trwm angen symud .

Gwyliwch ein tudalen Facebook am newyddion .

Diweddariad Prosiect 17/12/15

Er gwaethaf yr haf yn profi’n wael gwael iawn o ran unrhyw waith adeiladu llwyddodd ein contractwyr D & C Jones i gwblhau'r gwaith capio ar Capel Tiberias, Capel y Golan, Rhosydd Stablau a Tai Conglog. Mae Pont Gwyddelig wedi cael ei adeiladu rhwng trac Conglog a Phlas Cwmorthin a bydd hyn yn cael ei fonitro dros y gaeaf i weld a yw'n sefyll i fyny i’r llifogydd aml i fyny yno.

Mae'r coed o amgylch y Plas wedi cael eu tocio er mwyn atal canghennau difrodi ben y waliau a fydd yn fuan yn cael ei stripio o dyfiant.

Mae'r trac a ymunodd â Plas i Cwmorthin Uchaf wedi cael ei strimio i ganiatáu mynediad haws i'r tîm gwaith a cherddwyr ac mae gwaith ar Cwmorthin Uchaf bron a’I gwblhau. Gwyliwch am fwy o ddiweddariadau ... !!!

Tir-a-Môr yn rhoi £25,000 tuag at y prosiect

Yn dilyn rhodd breifat o £10,000 mis Hydref diwethaf, mae Prosiect Cofio Cwmorthin Remembered ar ei ennill unwaith yn rhagor, tro hyn yn sgil cymorth grant oddiwrth Tir-a-Môr Cyf, cwmni sydd yn dosrannu grantiau o’r Gronfa Treth Tirlenwi i gymunedau ar hyd a lled Gogledd Orllewin Cymru. Fel dywed Roger Dale, y prif weithredwr (cyfieithiad):

“Dechreuodd Tir-a-Môr ymwneud ag Antur Stiniog y ôl yn 2009-10 pan gynigwyd cefnogaeth grant ar gyfer creu llwybr lefel isel/llwybr beicio o amgylch cronfa ddŵr Tanygrisiau. Yn anffodus, oherwydd problemau gyda hawliau mynediad i’r tir a gyda nawdd ychwanegol, ni lwyddwyd i yrru’r prosiect hwnnw’n ei flaen o fewn bwlch ariannu Tir-a-Môr.

“Felly gofynnodd Antur Stiniog i Tir-a-Môr ystyried Prosiect Cwmorthin ac roedden wrth ein bodd o weld ei fod yn ddelfrydol ar gyfer cefnogaeth dan Amcan E o’r Gronfa Cymunedol Tirlenwi sef ‘Cynnal, Atgyweirio neu Adnewyddu Adeiladau Crefyddol neu Hanesyddol’, a’i fod o fewn bwch ariannau TAM.”

Daw’r grant yma a’r cyfanswm hyd at £10k o’r targed sydd ei angen i ariannu’r gwaith a glustnodwyd ar gyfer 2015.

Ychwanegodd Mel Thomas, Arweinydd y Prosiect,

“Rydym i gyd wedi gweithio’n hynod galed i godi’r arian sydd ei angen ers i ni benderfynnu peidio gwneud cais am Grant Treftadaeth y Loteri oherwydd y manylder gofynnol er mwyn cyrraedd eu meini prawf llwyddiant. Gan ein bod o fewn tafliad carreg i’n targed erbyn hyn, gobeithiwn ei gyrraedd yn ô fuan fel ein bod yn gallu rhoi ein sylw yn ôl i’r gwaith archeoloegol ac i ymchwil hanesyddol a chymdeithasol pellach.

Mae’r gwaith yn parhau ar resdai Tai Llyn ac mae’r gwaith capio wedi ei gwblhau ar furiau’r ddau fwthyn pen, sef y rhai mwyaf bregus ac agored i fygthiad tywydd garw’r cwm. Y capel iconig, Capel y Gorlan, yw’r nesaf ar y rhestr a gobethiwn y bydd y gwaith adferol arno wedi ei orffen erbyn y Nadolig.

Dymunwn ni, fel grŵp, ddiolch i Tir-a-Môr am eu cefnogaeth i’r prosiect ac edrychwn ymlaen i’w tywys nhw, a’n cefnogwyr ariannol eraill, o amgylch y prosiect gorffenedig cyn diwedd yr haf nesaf. Hoffwn ddiolch hefyd i Ceri a’i staff yn Antur Stiniog am eu holl gymorth a’u cefnogaeth di-baid. Mae eu proffesiynoldeb a’u hannogaeth cyson wedi bod yn gefn amhrisidwy ar y daith i gyrraedd mor bell.”

Sefydlwyd grŵp Cofio yn 2010 i ymchwilio i hanes y cwm a’I bobl. Ar un adeg, yn ystod uchafbwynt y diwydiant llechi roedd y cwm yn gartref i dros 200 o bobl a gadawodd y teulu olaf yn 1948. Dim ond un person a fu’n byw yn y cwm sy’n goroesi heddiw.

Mae cloddio archaeoloegol wedi digwydd yno ac mi fydd hynny yn parhau yn 2015.

Dywedodd Roger Dale of Tir-a-Môr bod y gwaith sydd wedi ei wneud yn barod wedi chwarae rhan gryf yn sicrhau’r grant ganddyn nhw.

“Mae’r lefel o gefnogaeth cyhoeddus, ymchwil cefndirol a gwaith cynseiliol yn aruthrol a gobeithaf yn fawr y bydd Prosiect Cwmorthin yn cynorthwyo’r Diwydiant Llechi yn ei uchelgais o dderbyn Statws Treftadaeth y Byd.”

 Calendrau 2015 – Llwyddiant Ysgubol

Newyddion da - mae bron pob un o galendrau Cofio Cwmorthin Remembered wedi eu gwerthu. O argraffiad o 250, dim ond 16 sydd ar ôl. Mae’r rhain ar werth am bris gostynedig o £5 yn ‘Brethyn Blaenau’ a ‘Siop Antur Stiniog’.

Oherwydd i fusnesau lleol ein cefnogi trwy roi hysbysebion yn y calendr llwyddwyd i dalu am dros hanner y costau argraffu. Heb eu cefnogaeth ni fyddai’r synaid wedi bod yn bosib a dymuna Criw Cofio ddiolch i galon i bob un o berchenogion y busnesau am eu cefnogaeth gwerthfawr.

Wrth gwrs, rhaid i ni ddiolch o waelod calon i bawb sydd wedi ein cefnogi trwy brynu’r cynnyrch! Mae cefnogaeth o’r fath gan y gymuned ac ymwelwyr yn amhrisiadwy!

Cynhaliwyd raffl ar “Noson Goleuo Stiniog” ar gyfer Prosiect Cwmorthin a chodwyd £66. Yr ennillydd oedd Simon Anthony o Danygrisiau.

Copi wedi ei arwyddo o ‘Cwm Orthin’, sef porffolio photographig mewn du a gwyn gan y photograffydd o fri Tom Dodd o’r Manod oedd y wobr. Mae criw Cofio Cwmorthin Remembered yn diolch yn fawr i Mr Dodd am ei garedigrwydd.